فرش برای ما ایرانیان دارای اهمیت بالا وجایگاه خاصی میباشد. تا قبل از ورود عرصه ماشین آلات به صنعت فرش، این حرفه فقط در خانه ها و یا کارگاه های فرش بافی بصورت دستی انجام می‌گرفت.
با ماشینی شدن صنعت فرش و تولید فرش بصورت انبوه و در نتیجه کاهش قیمت تمام شده نسبت به فرش دستبافت، فرشهای ماشینی جای خود را بخوبی در منازل باز کردند. امروزه این فرشها با تنوع زیاد در طرح‌ها و رنگ‌های متفاوتی عرضه میشوند. حتما تا کنون تبلیغ انواع فرش را در تلویزیون و یا در شبکه‌های مجازی مشاهده کرده‌اید و این سوال به ذهن‌تان رسیده که بهترین فرش ماشینی چه مارکی است؟ ومعیار خرید یک فرش خوب چیست؟ آیا صرف داشتن نام برند معتبر کافی است؟ برای روشن شدن موضوع ابتدا باید ببینیم که خصوصیات یک فرش خوب چیست؟
چطور میتوان یک فرش ماشینی خوب خرید؟
برای خرید یک فرش ماشینی خوب باید به سه نکته اساسی دقت کرد
1- جنس نخ
در فرشها سه مدل نخ شامل خاب، تار و پود بکار برده میشود
نخ خاب مهمترین بخش فرش میباشد زیرا عمده‌ترین الیاف فرش را تشکیل می‌دهد این نخ پوشش سطح خارجی فرش را بر عهده دارد. بنابراین جنس الیاف بکاررفته در نخ خاب کیفیت فرش را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از مهمترین الیاف‌هایی که در نخ خاب استفاده میشود می توان به اکرولیک، پلی استر و پلی‌پروپلین اشاره نمود.
الف) نخ اکرولیک
فرشهایی که از نخ اکرولیک تولید میشوند بهترین فرشهای ماشینی میباشند. امروزه نخ‌های اکرولیکی بنام هیت ست (Heat set) تولید میشوند که ویژگی های قابل توجهی دارند.
مزایای نخ اکرولیک
- عمر فرش بالا است
- این فرش ها بسیار نرم میباشند
- نسبت به گرما و سرما مقاوم هستند
- رنگ آنها با تابش نور خورشید تغییر نمی‌کند
- به رطوبت مقاوم هستند
- مقاومت نسبت به حرارت زیاد مانند حرارت زیاد اتو و یا ظرف غذا
- کیفیت و شفافیت رنگ در آنها بالا است
- در برابر گرد و خاک مقاوم‌اند، ضد حساسیت میباشند
- در برابر بید و مواد شیمیایی مقاوم‌اند.
- خاصیت برگشت پذیری بالایی دارند
معایب نخ اکرولیک
در مدل اکرولیک درهنگام شروع استفاده پرز دهی بالا است اما در مدل اکرولیک هدست این پرزدهی به حداقل رسیده است.
متنوع ترین فرشهای ماشینی
با مشخصات کامل و قیمت روز در بزرگترین فروشگاه اینترنتی
ب) نخ پلی‌استر
نوع دیگری از نخ‌های ماشینی نخ پلی استر میباشد. بعضی از خصوصیات فرشهایی که از نخ پلی استر تولید شده اند در زیر اشاره شده است.
مزایای نخ پلی‌استر
- بدون پرز و ضد حساسیت میباشند
- نسبت به بیشتر مواد شیمایی مقاوم هستند
- در برابر کپک مقاوم هستند
معایب نخ پلی‌استر
- نسبت به فشار اجسام (مانند مبلمان) و همچنین در برابر رفت و آمد زیاد مقاوم نیستند و فشرده میشوند
- در برابر نور آفتاب رنگ آنها از بین میرود
- طول عمر کمتری نسبت به فرشهای اکرولیک دارند
ج) نخ پلی‌پروپلین
سومین نخ که در صنعت فرش ماشینی از آن استفاده میشود، نخ پلی‌پروپلین است.
مزایای نخ پلی‌پروپلین
- فاقد پرز میباشند در نتیجه برای افرادی که نسبت به پرز حساس هستند مناسب است
- نسبت به کپک مقاوم هستند
معایب نخ پلی‌پروپلین
- نسبت به شستشو و رطوبت تحمل کمی دارند
- در مقابل نور خورشید مقاومت کمی دارند
- مقاومت کم در برابر حرارتی نظیر اتو و قابلمه داغ
- مقاومت کم در مقابل فشار ناشی از پایه مبل وکمد
- خاصیت برگشت پذیری ندارند
2- شناسنامه فرش
دومین موردی که هنگام تهیه فرش باید به آن توجه داشت شناسنامه فرش است. در پشت فرشها برچسبی قرار دارد و روی آن مشخصات فرش شامل جنس نخ‌های خاب، تار و پود، همچنین علامت استاندارد و کد اعتبار سنجی معتبر ذکر شده است.
3- شانه و تراکم فرش
به تعداد گره‌های موجود در یک متر از عرض فرش، شانه گفته میشود مثلا فرشی گفته میشود که 1000 شانه است یعنی در هر متر از عرض این فرش 1000 گره وجود دارد. هر چه تعداد گره‌ها در یک متر بیشتر باشد ، آن فرش ریز بافت‌تر و از نظر شباهت به فرش دست باف نزدیک‌تر میشود.
تراکم به تعداد گره‌های موجود در یک متراز طول فرش گفته میشود. هر چه این تعداد بیشتر باشد فرش از استحکام بیشتری برخوردار است.
اما در حوزه فرش ماشینی بیشتر از واژه پود در تراکم استفاده میشود. یعنی اگر در هر ردیف از یک پود استفاده شود تراکم پودی با تراکم طولی گره برابر است ولی اگر از دو پود استفاده شود تراکم پودی دو برابر تراکم طولی گره میباشد. امروزه اکثر ماشینهای فرش بافی از سه پود در هر ردیف استفاده می‌کنند. بعنوان مثال در فرشهای 700 شانه وقتی تراکم آن 2550 ذکر میشود یعنی تعداد گره‌ها در یک متر طول فرش 850 عدد میباشد. (2550=3*850)
بطور کلی هرچه شانه فرش بیشتر باشد تراکم آن نیز بیشتر است و تراکم بیشتر سفتی بیشتر فرش را سبب میشود.
نسبت ضخامت یا خاب فرش به میزان شانه و تراکم یک رابطه معکوس دارد یعنی هر چه شانه و تراکم فرش بیشتر باشد، خاب فرش کمتر است. این بخاطر نوع نخ ظریف تری میباشد که در این فرش ها استفاده شده تا برگشت پذیری خاب فرش حفظ شود. کاهش ارتفاع خاب یا ضخامت فرش همچنین سبب تولید فرشهایی با وزن کمتر می گردد.
امروزه فرشهای ماشینی بصورت 500 ، 700، 1000، 1200 و حتی 1500 شانه تولید میشوند. همانطور که گفته شد هرچه میزان شانه فرش بیشتر باشد ضمن اینکه تراکم آن نیز بیشتر میشود کیفیت و قیمت فرش نیز افزایش می یابد.
ابعاد فرش ماشینی
فرشهای ماشینی در ابعاد مختلفی تولید می‌گردند اما در حالت استاندارد بصورت 6، 9 و 12 متری بافته میشوند. مدل‌های دیگر مانند قالیچه‌ها، کناره‌ها و فرشهای بزرگتر که بصورت سفارشی تولید میشوند اندازه‌های متفاوتی دارند. همراه با تولید فرشهای مرسوم که بصورت مستطیلی شکل میباشد فرشهای گرد و مربع هم در چرخه تولید قرار دارند. برای اطلاع دقیقتر از اندازه های طول و عرض فرشهای بازار و یا نحوه محاسبه ابعاد فرشهای گرد و مربع می‌توانید مقاله طول و عرض و ابعاد فرش ماشینی را مطالعه نمایید
خرید فرش ماشینی مناسب با فضای مورد نظر
پس از اینکه با انواع نخ‌های بکار رفته در فرشهای ماشینی آشنا شدید قبل از انتخاب، باید ببینید که فرش مورد نظر برای چه جایی در نظر دارید بگیرید.
در بخش‌هایی از خانه مانند نشیمنگاه که میزان رفت و آمد در آن زیاد است بهتر است از فرشهای با کیفیت‌تر استفاده شود. این فرشها ضمن اینکه دوام بیشتری دارند نسبت به گرد و خاک مقام هستند. برای اتاق خواب میتوان از فرشهایی با شانه کمتر استفاده کرد. برای اتاق خواب کودکان بهتر است فرشهای تیره‌تری انتخاب کنید تا میزان چرکی بودن کمتر به چشم آید.
درفضاهای کوچک مانند آشپزخانه و یا زیر میز ناهارخوری دایره ای شکل می توان از فرشهای گرد استفاده نمود.
در بحث قرار گیری پایه مبل و صندلی بر روی فرش حالت‌های مختلفی قابل اجرا است مثلا بهترین حالت این است که فقط پایه های جلویی مبل روی فرش باشد. هر چند سلیقه‌های متفاوتی با توجه به ابعاد فضا و اندازه فرش وجود دارد. اما باید توجه داشت که اگر فرش شما نسبت به فشار مقاوم نباشد قرار گرفتن پایه های مبل یا صندلی بر روی فرش به آن آسیب می‌رساند.
نکته بعدی در مورد فضا‌هایی که نور خورشید بیشتر دریافت میکند در این مکان ها باید از فرشهایی استفاده شود که نسبت به نور مقاوم ترند.
برندهای برتر فرش ماشینی
امروزه تولیدکنندگان و عرضه کنندگان زیادی در عرصه صنایع فرش ماشینی فعالیت می‌کنند. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که ممکن است یک برند امروز بواسطه تولیدات با کیفت معروف شود اما زمانی دیگر بنا به دلایلی مثلا بکار بردن نخ نامرغوبتر از کیفیت محصولات آن کاسته شود در صورتیکه هنوز بعنوان برند معروف شناخته میشود.
از طرف دیگر فرشهای با کیفیت بواسطه نوع نخ بکار رفته و شانه و تراکم بیشتر قیمت بالاتری هم دارند.
ممکن است بعضی از فروشندگان به اسم برندهای معروف، محصولات تقلبی به بازار عرضه کنند بنابر این بهترین کار این است که با توجه به سه نکته اساسی گفته شده در بالا (تعداد شانه وتراکم، نوع نخ وشناسنامه فرش) به انتخاب فرش مورد نظر به پردازید. در زیر تعدادی از برنده‌های مطرح در این حوضه معرفی شده اند
فرش کاشان
فرش ماهور مارکت
فرش نگین مشهد
فرش قیطران
فرش محتشم
فرش ساوین
کلام آخر
ویژگی که یک فرش را بهترین می‌سازد صرفا نام یک برند نیست. بلکه آنچه بیشتر مهم است نوع نخ بکار رفته در خاب فرش میباشد. بهترین نخ، نخ آکرولیک هیت ست شده است. فرشهای تولید شده با این نخ از لحاظ کیفیت بهترین میباشند. پیشنهاد میشود با توجه به بودجه‌ای که در نظر گرفتید و نکات گفته شده از فروشگاه‌های معتبر فرش تهیه نمایید.
